روایتی از ماشین بازی در خاندان پهلوی/ از هدیه «هیتلر» به رضاشاه تا «فانتوم ضدگلوله» محمدرضا شاه

از میدان آزادی به سمت جاده مخصوص کرج که بروید، در کنارگذر بزرگراه لشگری و ابتدای خیابان بیست و پنجم مجموعه‌ای جا خوش کرده که بهترین‌ها و در پاره‌ای موارد منحصر به فردترین‌های صنعت خودروسازی را در دل خود جای داده است.

میراث آریا: اینجا

روایتی از ماشین بازی در خاندان پهلوی/ از هدیه «هیتلر» به رضاشاه تا «فانتوم ضدگلوله» محمدرضا شاه

است، ساختمانی با یک نمای مورب که نشان از یک طراحی ویژه و منحصر به فرد دارد که بنا بر اظهارات علی غلامی مدیر موزه، کاملاً مناسب سازی شده برای معلولان و افراد کم توان است، در واقع موزه خودروهای تاریخی استانداردترین موزه ایران از لحاظ طراحی است، چرا که بر خلاف سایر موزه ها، صفر تا صد برای کاربری موزه و از سوی یک شرکت خارجی ساخته شده و یک سازه انتزاعی است.

بنای اولیه موزه ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۸۲ با نمایش ۴۵ دستگاه اتومبیل، ۲ کالسکه و ۳ دستگاه موتورسیکلت افتتاح شد، اما با توجه به اینکه تعداد خودروهای به نمایش درآمده تنها یک چهارم خودروهای این مجموعه بود و ساختمان هم کاربری موزه نداشت، موسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد مستضعفان که وظیفه حفظ و نگهداری این مجموعه را بر عهده دارد، اقدام به بازسازی این مجموعه طی ۱۵ ماه کرد و در نهایت موزه فعلی، در آبان ماه ۱۴۰۰ بازگشایی شد.

از «رولز رویس» احمدشاه تا خودروی ۳۰ هزار دلاری رضا شاه 

در بدو ورود، سری به سالن خودروهای آنتیک می‌زنیم، جایی که ویژه‌ترین خودرو این مجموعه یعنی «رولز رویس سیلور گوست» احمدشاه قاجار به نمایش درآمده است. احمدشاه در سفر به انگلستان و پس از بازدید از کارخانه «رولز رویس» یعنی در سال ۱۹۱۹ (همزمان با انعقاد قرارداد ۱۹۱۹) این خودرو را سفارش داده و وارد ایران می‌کند، خودرویی بسیار قدیمی که بیش از ۷ هزار دستگاه از آن تولید شده و جنس اتاق آن چوبی است، سوئیچ ندارد و به صورت هندلی کار می‌کند و ۸۰ کیلومتر بر ساعت هم سرعت دارد.

نکته جالب این است که خودرو برف پاک کن ندارد، اما شیشه قسمت جلو سه تکه است که دوتکه بالا حرکت می‌کرده و به سمت بالا می‌رفته تا راننده بتواند در مواقع باران و برف جلوی خود را ببیند. این خودرو زمانی تولید شده که دو موسس اصلی رولز رویس زنده بودند و به همین جهت آرم اصلی ماشین هم قرمز رنگ بوده، بعد از فوت دو موسس این کمپانی انگلیسی، آرم «R» در تولیدات بعدی برای همیشه به رنگ مشکی تبدیل می‌شود.

یکی دیگر از خودروهای ویژه و منحصر به فرد درای سالن، «پیرس-ارو» مدل A است که آرم خودرو هم از همین نام گرفته شده و نشان آن مردی در حال پرتاب تیر و کمان است. این خودرو با اتاق چوبی سال ۱۳۰۹ تولید و سال ۱۳۱۰ توسط رضا شاه به قیمت ۳۰ هزار دلار خریداری می‌شود که آن زمان قیمت بسیار بالایی بوده، تا جایی که مجله نیویورکر آمریکا در سال ۱۹۳۲ گزارش می‌دهد که تا آن زمان گران‌ترین خودرو توسط شاه ایران خریداری شده، در واقع زمان خرید خودرو بودجه کل کشور ۲۴۰ هزار دلار بوده است.

دلیل گران بودن خودرو هم حجم زیاد روکش طلای به کار رفته در قسمت‌های مختلف خودرو است که به حدود ۶ کیلوگرم می‌رسد، ضمن اینکه صندلی‌های داخل خودرو از جنس پوست بوفالوو بوده که روی آن‌ها با نخ ابریشم، گلدوزی برگ زیتون شده است.

روایتی از ماشین بازی در خاندان پهلوی/ از هدیه «هیتلر» به رضاشاه تا «فانتوم ضدگلوله» محمدرضا شاه

«MPV Tehran»، حاصل همکاری ۳ غول خودرو سازی

در سالن بعدی و در بدو ورود، شما پر سرعت‌ترین خودروی مجموعه لامبورگینی یعنی «میورا - S» را می‌بینید که اولین نسل تولید شده از کلاس میورا به شمار می‌رود و ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد، این خودرو از سوی شهناز پهلوی خریداری می‌شود و پس از مدتی استفاده، به پزشک دربار فروخته می‌شود، از این خودرو ایتالیایی ۳۳۸ دستگاه تولید شده و طراحی آن شبیه یک صورت است که دهان آن سپر خودرو و بینی آن آرم لامبورگینی است.

همچنین در این سالن خودروی نارنجی رنگی با نام «MPV Tehran» به نمایش درآمده که داستان جالبی دارد، این خودرو جزو خودروهای ویژه‌ای است که صدراعطم آلمان غربی دستور ساخت آن را به ۳ غول خودرو سازی یعنی مرسدس بنز، پورشه و فولکس واگن می‌دهد تا در نهایت محصولی تولید کنند که علاوه بر امنیت بالا، جهت آموزش رانندگی به نوجوان مناسب باشد و این جزو اتفاقات نادری بود که سه غول خودروسازی که همزمان رقیب هم بودند، اقدام به تولید یک خودرو کنند.

در نهایت خودرویی تولید می‌شود که طراحی بدنه آن کار مرسدس بنز با جنس فایبرگلس، موتورخودرو کار فولکس واگن و مابقی تجهیزات، کار پورشه بود. از این خودرو تنها یک دستگاه تولید می‌شود که رضاشاه آن را خریداری می‌کند، این خودرو دو سوئیچ نقره‌ای و طلایی داشته، با سوئیچ نقره‌ای تنها دو دنده آزاد می‌شده و بیشتر از ۳۰ کیلومتر هم نمی رفته، اما با سوییچ پایه بلند طلایی هر ۴ دنده آزاد می‌شده و تا ۱۷۰ کیلومتر هم حرکت داشته است.

روایتی از ماشین بازی در خاندان پهلوی/ از هدیه «هیتلر» به رضاشاه تا «فانتوم ضدگلوله» محمدرضا شاه

«لامبورگینی کانتاش LP400»، هدیه عمه به برادرزاده

در کنار این خودروی نارنجی رنگ، یک خودروی زرشکی جانمایی شده که هدیه اشرف پهلوی برای تولد ۱۶ سالگی ولیعهد بوده است، «لامبورگینی کانتاش LP ۴۰۰» با یک موتور ۱۲ سیلندری، ۳۱۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و درهای آن به صورت قیچی شکل به سمت بالا باز می‌شود، از این خودروهم ۱۵۱ دستگاه تولید شده است.

در گوشه‌ای از این سالن هم یک مازراتی «گیبلی» با رنگ دست ساز جا خوش کرده که مربوط به غلامرضا پهلوی برادر ناتنی محمدرضا پهلوی است، از این خودروهم ۴۵ دستگاه تولید شده و ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت هم سرعت دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید  آرم مازراتی از پوزیدون که اسطوره دریاها بوده گرفته شده، پوزیدون در اساطیر یونان نیزه‌ای داشته که هر زمان به سمت دریاها می‌گرفته، طوفان می‌شده و مازراتی هم از این آرم نیزه برای خودروی خود استفاده کرده و شعارش این بوده که «هر خودرویی تولید می‌کنیم طوفان به پا می‌کند.»

«رولز – رویس فانتوم ۴»، خودروی ضد گلوله پادشاهی

و حالا می‌رسیم به «رولز – رویس فانتوم ۴» که ملکه انگلیس سفارش آن را به شرکت رولز - رویس می‌دهد و از آن‌ها می‌خواهد خودرویی بسازند که از امنیت بالایی برخوردار باشد، محصولی که با ساخت آن کمپانی رولز - رویس توانست حق انحصاری ساخت اتومبیل‌های سلطنتی انگلستان را که پیش از این در اختیار کمپانی دایملربود، به دست آورد.

خودرویی که شیشه و درهای آن ضد گلوله است و نزدیک به ۵ تن وزن دارد، کلاً ۱۸ دستگاه از این مدل خودرو تولید شد که ۴ دستگاه را ملکه انگلیس خریداری کرد. بر اساس شماره شاسی، این آخرین «فانتوم ۴» تولید شده است که محمدرضا شاه سه سال بعد از کودتای ۲۸ مرداد آن را خریداری می‌کند و به دلیل وضعیت اجتماعی و سیاسی آن زمان، ترجیح می‌دهد یک خودروی ضد گلوله داشته باشد، در تمام مدتی هم که ملکه انگلیس به ایران سفر می‌کند، خودروی تشریفاتی او بوده است.

۵ دستگاه از این خودرو را «فرانکو» شاه اسپانیا می‌خرد، ۲ دستگاه را فیصل دوم پادشاه عراق قبل از صدام، یک دستگاه را امیرعبدالله ولیعهد عربستان و ۳ دستگاه را امیر کویت خریداری می‌کند. مجموعه رولز- رویس یک سیاست خاص در فروش خودروهای خود داشته و فقط افراد تراز اول مملکتی و وابسته به خاندان سلطنتی با ارائه اسناد و مدارک حق خرید فانتوم داشتند.

در واقع این کمپانی با چنین سیاستی سطح فانتوم‌ها را بالا نگه می‌داشته و حتی در قرارداد فروش هم قید کرده که اگر به هر دلیلی تمایل نداشتید فانتوم خود رو نگه دارید، باید آن را  دوباره به شرکت رولز - رویس بفروشید و حق فروش آن به فرد دیگری را ندارید. جنس مجسمه روی خودروهای این کمپانی با نام امیلی که الهه سرعت و زیبایی است، نقره بوده مگر اینکه کسی سفارش طلای آن را می‌داد، این خودرو مجهز به کول باکس، میز پذیرایی و دستگاه پخش است.

روایتی از ماشین بازی در خاندان پهلوی/ از هدیه «هیتلر» به رضاشاه تا «فانتوم ضدگلوله» محمدرضا شاه

پیشنهاد ۳۰ میلیون دلاری کمپانی بنز برای خرید خاص ترین خودرو موزه ای ایران

در سالن بعدی خودرویی به نمایش درآمده که ویژه‌ترین و ارزشمندترین خودروی موزه به شمار می‌رود، «مرسدس بنز ۵۰۰ K اتوبان کوریر» که یک خودروی اسپرت و مخصوص جاده است که ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و تنها ۶ دستگاه از آن تولید شده است.

خودرویی که جای آن حتی در موزه بنز هم که یکی از بزرگترین موزه‌های دنیاست و تمام خودروهای این کمپانی را دارد، خالی است. در واقع این مدل مرسدس گران‌ترین خودروی موزه‌ای ایران است که کمپانی بنز برای خرید آن تا ۳۰ میلیون دلار هم پیشنهاد داد، اما موافقت نشد.

این خودرو به دستور هیلتر با این فرم از اتاق و تنها به تعداد ۶ دستگاه تولید شد تا آن را به شاه‌های حوزه خلیج فارس با هدف جلب حمایت آن‌ها هدیه کند که در آن زمان سهم رضاشاه می‌شود. بعدها که محمدرضا با فوزیه ازدواج می‌کند، این خودرو به عنوان هدیه عروسی به آن‌ها داده می‌شود. این خودرو در زمان جنگ جهانی به دلیل سرعت بالایی که داشته، پشت جبهه‌های آلمان کار انتقال اطلاعات را انجام می‌داده، پس از فروش خودرو به حسابدار شخصی دربار، رنگ آن به مشکی تغییر می‌کند اما در پروسه مرمت به رنگ اصلی خود یعنی کرم و سبز برمی گردد.

«کرایسلر کا ۳۰۰»، محمدرضاشاه به ثریا

«کرایسلر کا ۳۰۰» خودرویی است که در دنیا فقط یه دستگاه ازآن به سفارش محمدرضا شاه و از سوی کمپانی آمریکایی کرایسلر تولید شد تا هدیه محمدرضا به همسرش ثریا باشد، بدنه این خودرو محصول کمپانی «گیا» ایتالیاست، قسمت جلو داشبورد خودرو آب طلا کاری شده و قسمت عقب یک یخچال دو طبقه تعبیه شده است. سمت راست جلوی داشبورد یک مینی گرامافون دارد و از آنجایی که به دلیل داشتن یخچال، برق زیادی مصرف می‌شده این خودرو دوتا موتور دارد.

طویل‌ترین خودروی موزه ای در ایران 

«لینکلن کانتیننتال» زیر مجموعه فورد موتور و طویل‌ترین خودروی موزه است که با ۷ متر طول به نمایش درآمده، میز بار خودرو از جنس نقره و کریستال و کارهنرمندان هندی است، سقف خودرو از جنس چرم است و ۱۷ هزاردستگاه از آن تولید شده که نمونه داخل موزه متعلق به شمس پهلوی بوده است.

در این موزه از تکنولوژی PDR برای مرمت خودروها استفاده می‌شود و قرار است به زودی  و برای اولین بار در ایران مردم بتوانند از گنجینه این موزه بازدید کنند، همچنین همزمان با دهه فجر ایوان کالسکه هم در موزه خودروهای تاریخی افتتاح می‌شود که بخشی از آن به معرفی سیر چرخ تا خودرو می‌پردازد، ضمن اینکه می‌توانید در این بخش ازکالسکه معروف ناصرالدین شاه که مهمترین و قدیمی‌ترین کالسکه موجود در ایران است، بازدید کنید.

موزه خودروهای تاریخی همه روزه به جز شنبه‌ها از ساعت ۹ تا ساعت ۱۷:۳۰ پذیرای بازدیدکنندگان است، قیمت بلیط برای بازدیدکنندگان داخلی ۶۴ هزارتومان و برای بازدیدکنندگان خارجی ۵۰۰ هزار تومان است.

منبع: برنا

انتهای پیام/

کد خبر 1402102601517
دبیر مریم فیروزفر

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha